Mạng ảo – Nguy cơ thật: Bảo vệ trẻ em như thế nào?

Internet là một công cụ vô cùng hữu ích, mang đến kho tàng tri thức và cơ hội kết nối cho con người. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, internet cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là đối với trẻ em.

Hiện nay, trẻ em sử dụng internet ngày càng phổ biến với sự phát triển của công nghệ thông tin. Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2023, có tới 80% trẻ em ở độ tuổi từ 10 đến 15 tuổi sử dụng internet. Việc sử dụng internet mang lại nhiều lợi ích cho trẻ em như: học tập trực tuyến, giải trí, kết bạn, trau dồi kiến thức,… Tuy nhiên, trẻ em cũng có thể gặp phải nhiều nguy cơ tiềm ẩn trên môi trường mạng như: nội dung độc hại, quấy rối và lạm dụng tình dục, nghiện internet, bắt nạt trực tuyến, mạo danh và đánh cắp thông tin cá nhân,…

Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng là trách nhiệm chung của gia đình, nhà trường và xã hội. Mỗi bên cần có những giải pháp cụ thể để đảm bảo an toàn cho trẻ khi sử dụng internet.

Các nguy cơ mà trẻ em có thể gặp phải trên môi trường mạng

Nội dung độc hại: Bạo lực, khiêu dâm, ngôn từ kích động thù địch, thông tin sai lệch,… là những nội dung phổ biến trên internet mà trẻ em có thể dễ dàng tiếp cận. Những nội dung này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý, đạo đức và nhận thức của trẻ.

Quấy rối và lạm dụng tình dục: Trẻ em có thể bị quấy rối, lừa đảo, xâm hại tình dục khi tham gia các hoạt động trực tuyến như chat, chơi game, mạng xã hội,… Nguy cơ này đặc biệt cao đối với trẻ em sử dụng internet một mình mà không có sự giám sát của người lớn.

Nghiện internet: Dành quá nhiều thời gian cho internet có thể khiến trẻ em bỏ bê học tập, các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh và các mối quan hệ xã hội. Nghiện internet cũng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như béo phì, mỏi mắt, rối loạn giấc ngủ,…

Bắt nạt trực tuyến: Bị xúc phạm, lăng mạ, cô lập trên mạng xã hội có thể khiến trẻ em tổn thương về tinh thần, thậm chí dẫn đến những hành vi tiêu cực như tự tử.

Mạo danh và đánh cắp thông tin cá nhân: Kẻ xấu có thể sử dụng thông tin cá nhân của trẻ em cho mục đích xấu như lừa đảo, tống tiền,…

Giải pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

Phía gia đình

• Quan tâm, chia sẻ và giáo dục trẻ về cách sử dụng internet an toàn: Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện với con về những nguy cơ tiềm ẩn trên mạng, hướng dẫn con cách sử dụng internet một cách thông minh và trách nhiệm.
• Thiết lập các quy tắc sử dụng internet cho trẻ: Cha mẹ nên quy định thời gian sử dụng internet, các trang web được phép truy cập, các nội dung được phép xem,…
• Cài đặt phần mềm quản lý parental control: Giúp cha mẹ kiểm soát hoạt động truy cập internet của trẻ, chặn các trang web độc hại.
• Lắng nghe và chia sẻ với trẻ về những vấn đề mà trẻ gặp phải trên mạng: Cha mẹ cần tạo môi trường cởi mở để trẻ có thể chia sẻ với cha mẹ về những lo lắng của mình.

Phía nhà trường

• Tổ chức các buổi giáo dục về an toàn internet cho học sinh: Nhà trường cần tổ chức các buổi giáo dục về an toàn internet cho học sinh nhằm nâng cao nhận thức của học sinh về các nguy cơ tiềm ẩn trên mạng và cách thức bảo vệ bản thân.
• Cung cấp cho học sinh các nguồn tài nguyên về an toàn internet: Nhà trường cần cung cấp cho học sinh các trang web, sách, tài liệu về an toàn internet để học sinh có thể tham khảo.
• Có các biện pháp kỹ thuật để bảo vệ trẻ em trên mạng: Nhà trường cần chặn các trang web độc hại, sử dụng phần mềm lọc nội dung,…

Phía cơ quan chức năng

• Ban hành các quy định pháp luật về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Các cơ quan chức năng cần ban hành các quy định pháp luật về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, quy định trách nhiệm của các bên liên quan, xử lý các hành vi vi phạm,…
• Nâng cao năng lực cho các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Cung cấp trang thiết bị, đào tạo cán bộ,… để nâng cao năng lực cho các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.
• Phối hợp với các tổ chức quốc tế trong việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi các giải pháp hiệu quả từ các tổ chức quốc tế để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng là trách nhiệm chung của gia đình, nhà trường và xã hội. Mỗi bên cần chung tay góp sức để tạo môi trường internet an toàn, lành mạnh cho trẻ em phát triển. Bên cạnh những giải pháp trên, mỗi cá nhân cũng cần nâng cao ý thức về sử dụng internet an toàn. Hãy sử dụng internet một cách thông minh, trách nhiệm để bảo vệ bản thân và cộng đồng.